Memeli hayvanlarda duygusal davranışlar öfke, istek giderme, korku, arzu, panik, bakım ve oyun olmak üzere 7 farklı başlık altıda toplanmaktadır. Bu davranışlardan korku, anksiyete, fobi gibi davranışlar en sık karşılaşılan sorunlardandır. Korku/anksiyete veya fobi var olan bir tehdide karşı ortaya çıkan duygu/durum değişiklikleridir. Üç haftaya yakın bir süredir ülkemiz üzerine karabulut gibi çöken deprem/depremler silsilesi korku/anksiyetenin ortaya çıkmasında en büyük etkenlerdendir. Deprem, yangın, sel gibi doğal afetler ya da travmatik olaylar korku/anksiyetenin ortaya çıkmasında temel sebeplerdir. Beyinde yer alan kortex ve talamus arasındaki yolların iletişiminde şekillenen bozukluklardan kaynaklanmaktadır.  Deprem sonrası psikolojik sorunların aşılmasında gerek medya kuruluşları gerekse insanlar için oluşturulan psikolojik destek hatları ihtiyaç duyan bireyler için gereken desteğin sağlanması noktasında güzel uygulamalardır. Özellikle ağır travmatik durumların atlatılmasında yardımcıdır. İnsanlar günümüzde bilgiye erişimin sınırsız olanakları içerisinde kendi durumlarını belirlerken hayvanlar için durum maalesef aynı ölçekte değildir. Hayvan sahipleri kendi travmatik durumları içerisinde kendi sorunları ile boğuşurken diğer taraftan sahiplendikleri hayvanların davranışlarındaki değişimleri fark edemeyebilirler. Fark etseler bile bu durumla nasıl başa çıkabileceklerini bilemeyebilirler. Öncelikle korku veya anksiyetenin vücutta şekillenebilecek ağrı veya hasara karşı vücudun korunması için gelişen bir sistem olduğu bilinmelidir. Korku/anksiyete kaynaklı davranış değişiklikleri kalp atım sayısı ve nefes alım sayısının artması, kaslarda gerginlik, sırt tüylerinin kabarması, vücut pozisyonunda düşüklük, odaklanma bozukluğu, idrar kaçırma, esneme, silkelenme, titreme gibi sayılabilir. Hayvan sahibi köpeğinin bu davranışları karşısında, köpeğinin günlük rutinini karşılaştırmalıdır. Korku/anksiyeteye bağlı davranışların ne zaman ortaya çıktığı, nasıl ilerlediği, bu davranış bozukluklarının hangi uyaranlara karşı ortaya çıktığı mutlaka listelenmelidir. Ayrıca veteriner hekime bu bilgilerin verilmesinin yanı sıra şekillenen davranışlara karşı hayvan sahibinin verdiği tepkiler de mutlaka söylenmelidir.

Bu durumları yaşayan hayvan sahiplerine Schrödinger’in kedisi aşağıdaki önerileri sunmaktadır;

• Korku/anksiyete’ye bağlı davranış bozukluklarının ortaya çıkmasına sebep olan etkenler (uyaranlar) mutlaka belirlenmelidir.
• Köpeğin bu uyaranlara maruz kalması engellenmelidir.
• Köpekte genel olarak kalabalık ortam korkusu ya da insan korkusu şekillenmişse, mümkün olduğunca kalabalık ortamlardan uzak tutulmalıdır. İnsan teması engellenmelidir. Gezintiye çıkarılacaksa sokakların sakin olabileceği saatler gezdirilmelidir. Gezinti mutlaka tasma ile yapılmalı, diğer köpekler ve insanlarla kontrolsüz etkileşimi engellenmelidir.
• Her türlü cezadan uzak durulmalıdır.
• Yapılan hatalardan biri, köpeğin zaman içerisinde alışacağı inancıdır. Bu durum aksine köpekte pekiştirici etki oluşturur. Davranış bozuklukları kesinlikle önemsenmesi gereken ve koruyucu tedbirlerin alınması gereken bir durumdur.
• Davranış bozukluklarının gerekli durumlarda ilaçla desteklenmesi gerekmektedir.
• Davranışlarının değiştiğini, bozulduğunu fark ettiğiniz an veteriner hekiminize başvurabilirsiniz.

Yaralarımızı birlikte sardığımız bu günlerde yardım etme güdüsüyle hareket eden insanların, korku/anksiyeteye sahip köpekleri olan kişilere yaklaşırken de bu hassasiyetleri göz önünde bulundurması temennilerime…. Bu günleri birlikte atlatacağız, sabahları sahtede olsa kendinize aynada gülümsemeyi ihmal etmeyin, ayrıca köpeğinize de sakin ses tonu ile seslenin, şefkatli ve güven veren davranışlarla yaklaşın. Beyin iyi ve güzele odaklanma konusunda sandığınızdan çok daha iyi olabilir….